Di tích lịch sử cấp quốc gia Thành Hồ là một trong những di tích lịch sử quan trọng của tỉnh nhà, phản ánh sự phát triển và bảo vệ đất nước qua các giai đoạn lịch sử. Cùng với Tháp Nhạn, Thành Hồ là điểm đến không thể bỏ qua đối với du khách muốn tìm hiểu về kiến trúc và nền văn hoá Chăm nói riêng và Việt Nam nói chung.

Thành Hồ tọa lạc ngay bờ bắc sông Đà Rằng, ngã tư Quốc lộ 25- cầu Dinh Ông, trung tâm thị trấn Phú Hoà, huyện Phú Hòa, tỉnh Phú Yên, nay là xã Phú Hòa 1, tỉnh Đắk Lắk. Cho đến tận ngày nay, đây vẫn là vị trí chiến lược quan trọng về giao lưu kinh tế và phòng thủ quân sự, kết nối đồng bằng và miền núi, vùng biển và Tây Nguyên. Thành Hồ vốn là trung tâm chính trị, văn hóa, xã hội của người Chăm cổ, có niên đại từ thế kỷ thứ 5 đến thứ 7, cách đây khoảng 1.400 năm; quy mô diện tích khoảng 1km vuông.

Về cấu trúc, Thành Hồ có bình đồ gần với hình chữ nhật, các bờ thành nằm đúng với các hướng đông - tây - nam - bắc. Mặt phía nam giáp sông Đà Rằng, phía tây giáp núi, mặt phía bắc và phía đông giáp với đồng ruộng bằng phẳng. Ngoài ra có một bờ thành thứ năm chạy theo hướng bắc - nam chia Thành Hồ làm hai phần: Phần phía tây còn được gọi là thành nội, phần phía đông còn được gọi là thành ngoại. Ngày nay, bờ thành đông ngay phía dưới cổng chào Phú Hòa là có thể quan sát rõ. Bờ thành đông có chiều dài 719m, mặt thành rộng từ 5 - 7m, chân thành rộng từ 30 - 40m, bờ thành cao khoảng 5m.

Khi so sánh mối tương quan giữa di tích thành Hồ với các di tích văn hóa Chăm ở Phú Yên, có thể thấy sự phát triển liên tục và lâu dài của nền văn hoá Chăm ở Phú Yên, trong đó di tích thành Hồ đóng vai trò như là trung tâm của đồng bằng Tuy Hoà. Do đó di tích thành Hồ là đầu mối quan trọng để tìm hiểu lịch sử vùng đất Phú Yên, nhất là những thế kỷ đầu Công nguyên đến thế kỷ XIV, XV.

Mặt khác, thành Hồ nằm ngay trên bờ sông Đà Rằng, con sông lớn ở miền Trung và là con sông duy nhất thông lên đến Tây Nguyên. Về mặt vị trí, thành Hồ nằm án ngữ ngay tại điểm chuyển tiếp giữa đồng bằng và miền núi, do đó nhiều nhà nghiên cứu đã khẳng định rằng thành Hồ chính là cửa ngõ để thông lên châu Thượng Nguyên (Tây Nguyên) của Vương quốc Chămpa.

Vào năm Mậu Dần (1578) đời Thái Tôn bản triều, Quận công Lương Văn Chánh đánh lấy được thành Hồ, bắt đầu quá trình di dân, phát triển làng mạc, tạo tiền đề để thành lập phủ Phú Yên vào năm 1611. Trong trận đánh này, viên tướng Cao Các bị tử trận và sau này được lập đền thờ tại khu vực phía Tây thành. Ngày nay gọi là đền Ông Cao Các. Vào năm 2005, Thành Hồ được Bộ văn hóa thông tin, nay là Bộ VHTT&DL xếp hạng di tích lịch sử quốc gia.

Thành Hồ, cùng với các di tích Chăm khác ở Phú Yên nằm trong tổng thể chung của các di tích Chăm ở miền Trung không những có giá trị về mặt khoa học mà đang trở thành những địa điểm hấp dẫn để khai thác kinh tế du lịch. Mỗi chuyến thăm tới địa điểm này, là một cơ hội tuyệt vời để du khách có thể tìm hiểu về lịch sử của vùng đất Phú Yên, đồng thời chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những công trình kiến trúc cổ xưa, hòa mình vào không gian yên tĩnh và hoài cổ của một di tích đã tồn tại qua bao thế kỷ.